Alzheimer Evreleri ve Belirtileri

Hafif – Orta – Şiddetli: Alzheimer Evreleri

Alzheimer, sürekli olarak ilerleyen nörolojik bir hastalıktır. Alzheimer evreleri, farklı semptomlarla kendini belli eder ve her bir evre için farklı tedavi yaklaşımları uygulanır. Unutkanlıkla başlayan hastalık, beceri kaybı, değişen kişilik özellikleri gibi belirtilerle artarak devam eder.

Tanı süreci nasıl işler?

Hastalık, tüm belirtileriyle birden ortaya çıkmaz, semptomlar kademe kademe kendini belli eder. Eğer bir kişide birden ortaya çıkan unutkanlık veya davranışsal bozukluğu gözlemlenirse, bu damar tıkanıklığı, beyin kanaması veya beyin enfeksiyonu (menenjit vb.) gibi nörolojik vakaların varlığıyla ilgili olabilir, araştırılması gerekir. Alzheimer hastalığının tanısında hasta yakınlarından alınan hastalık öyküsü belirleyici olur. Bu aşamadan sonra nörolojik muayene, psikometrik inceleme ve kranial (beyin) görüntülemesi sonucunda tanı konulur.

Alzheimer evreleri üçe ayrılır: Hafif, orta, şiddetli

Hafif Evre

Başlangıç evresi olarak da bilinir. 2-4 yıl sürer. Dalgınlık ve unutkanlık ile başlar. Alzheimer evreleri arasında en hafif seyredenidir. Çok yavaş ilerlediği için hasta yakınları tarafından da hemen fark edilemez. Klinik bulguları şu şekilde özetlenebilir:

• Dürtülerde ve motivasyonda azalma
• Çabuk üzülme ve çabuk heyecanlanma
• Zaman ve yer algılamasında bozulma
• Giderek ilerleyen unutkanlık
• Depresyon
• Sinirlilik
• Önceden bilinen yerleri, mekânları bulmakta zorluk
• Düşünme ve yorumlama becerisinin gerilemesi

Orta Evre

İlerleyici evre olarak da adlandırılır, 2-12 yıl sürer. Alzheimer evreleri içinde en uzun sürenidir. Bu evrede belirtiler ve bulgular fark edilecek seviyeye gelmiştir. Hastalığın tanısı da genellikle bu evrede konur. Klinik bulguları şu şekilde özetlenebilir:

• Artış gösteren hafıza kayıpları
• Sinirlilik, ajitasyon gibi davranış bozukluklarının daha sık gözlemlenmesi
• Sosyal yönden geri çekilme
• Uyku düzeninde bozukluk
• Tekrar eden davranışlar (Sebepsiz gezinme vb.)
• İdrar kaçırma

Şiddetli Evre

Terminal evre olarak da bilinir. 1 yıl veya daha fazla sürebilir. Bu evrede hastalar ailelerini, yakınlarını tanıyamazlar. Yazılı ve sözlü iletişim becerisi tamamen kaybolmuştur.

• Hareketlerde kısıtlılık, yatağa bağımlılık
• Kuşkucu ve şüpheci davranışlar
• Yoğun halüsinasyon ve hezeyanlar
• Günlük yaşam aktivitelerinde refakatçiye ihtiyaç duyma
• Çevredeki insanları suçlama
• Zaman ve mekân algısının tamamen kaybolması
• İletişimde bozulma, konuşmaların kısa cümlelerle seyretmesi

Alzheimer evreleri, yukarıda açıklandığı gibi üç ayrı aşamada, ayrı belirtilerle kendini gösterir. Günümüzde Alzheimer hastalığı için kullanılan ilaçlar tedavi için kesin sonuç olmamakla beraber, hastalığın ve evrelerin seyrini yavaşlatıcı niteliktedir.

Referanslar

1. ALZHEİMER’A DAİR HER ŞEY (ALZHEİMER HASTASI OLMAK, ALZHEİMERLI HASTA İLE YAŞAMAK) – Editör: Prof. Dr. Mehmet Ünal
   İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
Sağlık Bİlimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Yenisarum (İş Sağlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi), İstanbul
   İSTANBUL TIP KİTABEVLERİ
2. https://www.alzheimerdernegi.org.tr/alzheimer-hastaligi-nedir/